Foodfluencer moet bijstand terugbetalen

Een stel ontvangt sinds 2015 bijstand naar de norm voor gehuwden. Een aantal jaar later wordt de vrouw actief op social media als ‘foodfluencer’. Ze houdt zich bezig met het plaatsen van foto's en video's op sociale media zoals Instagram, TikTok en YouTube. In deze content promoot ze restaurants, hotels en andere horecagelegenheden. Al snel groeit haar sociale media-aanwezigheid, met meer dan 100.000 volgers op Instagram en zelfs 210.000 volgers op TikTok in 2023. De vrouw wordt hierdoor regelmatig benaderd voor samenwerkingen.

Diverse voordelen

In 2023 ontvangt de gemeente een melding dat de vrouw mogelijk inkomsten genereert met haar sociale media-activiteiten. De melding leidt tot een onderzoek door de Sociale Recherche. Uit het onderzoek blijkt dat ze als tegenprestatie voor haar promotiewerk voordelen krijgt zoals gratis maaltijden en arrangementen. Zo heeft ze onder andere gratis diners en iftar-previewbuffetten ontvangen van luxe hotels en restaurants in Dubai. Daarnaast heeft ze een volledig gefinancierde reis gemaakt in opdracht van een nieuwszender. Haar positie als invloedrijke sociale media-persoonlijkheid heeft haar zelfs een Gold Visa in de Verenigde Arabische Emiraten opgeleverd, hetgeen haar status als bekende influencer versterkt. 

Meldingsplicht 

Het college oordeelt dat de vrouw haar meldingsplicht op grond van de Participatiewet heeft geschonden. Deze meldingsplicht verplicht bijstandsgerechtigden om uit eigen beweging alle feiten en omstandigheden te rapporteren die van invloed kunnen zijn op hun recht op bijstand. Het gaat daarbij niet alleen om daadwerkelijke inkomsten, maar ook om kansen op inkomsten en op geld waardeerbare activiteiten, zoals de bartertransacties die de vrouw uitvoerde. Het feit dat zij geen administratie bijhoudt van haar inkomsten maakt het onmogelijk om haar recht op bijstand schattenderwijs vast te stellen.

Intrekking en terugvordering 

Het college besluit daarom om de bijstand van het stel met terugwerkende kracht vanaf 2021 in te trekken en de ontvangen bijstand over twee jaar terug te vorderen. Dit besluit wordt in bezwaar gehandhaafd. Ook de rechtbank oordeelt dat de vrouw haar meldingsplicht ernstig heeft geschonden door haar sociale media-activiteiten en de ontvangen voordelen niet te melden. De intrekking en de terugvordering van de bijstand blijven overeind. De rechtbank wijst erop dat de vrouw wist, of had kunnen weten, dat haar activiteiten van invloed konden zijn op haar recht op bijstand.